Τι είναι ο Αυτισμός – Asperger
Ο Αυτισμός προσδιορίστηκε πρώτη φορά το 1943 από τον Dr. Leo Kanner, ενώ την ίδια περίοδο ο Γερμανός επιστήμονας Dr. Hans Asperger, περιέγραψε μία ηπιότερη μορφή της διαταραχής που είναι γνωστή ως το Σύνδρομο Asperger. Αυτές οι δύο διαταραχές βρίσκονται στη λίστα του DSM IV (Διαγνωστικό και Στατιστικό εγχειρίδιο για τις Νοητικές Διαταραχές) ως δύο από τις πέντε αναπτυξιακές διαταραχές που συμπεριλαμβάνονται στις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ). Οι άλλες είναι το Σύνδρομο Rett, PDD NOS (διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή) και η Παιδική Αποσυνδετική Διαταραχή. Επιδημιολογικά στοιχεία των τελευταίων ετών δείχνουν ότι η συχνότητα των ατόμων με διαταραχές του φάσματος του αυτισμού είναι περίπου 1 στα 100 στον γενικό πληθυσμό, ενώ η αναλογία ανδρών – γυναικών είναι 4 προς 1.
Όλες αυτές οι διαταραχές χαρακτηρίζονται από διάφορα επίπεδα βλάβης στις ικανότητες επικοινωνίας και στις κοινωνικές δεξιότητες του ατόμου. Η διάγνωση της ΔΑΦ βασίζεται μόνο σε κλινικά στοιχεία και δεν υπάρχουν έγκυροι βιολογικοί δείκτες για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Η διάγνωση του αυτισμού και των συναφών διαταραχών στηρίζεται στο λεπτομερές αναπτυξιακό ιστορικό, με έμφαση στους τομείς της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, της επικοινωνίας και της σκέψης –παιχνιδιού-φαντασίας και της αξιολόγησης της υπάρχουσας συμπεριφοράς σε αυτούς τους τομείς.
Η ΔΑΦ αποτελεί μια νευρο-αναπτυξιακή διαταραχή και εκδηλώνεται με αποκλίσεις σε τρία επίπεδα συμπεριφοράς:
Κοινωνική συναλλαγή
- απομόνωση λόγω της έλλειψης επικοινωνιακών δεξιοτήτων ή της έλλειψης ενδιαφέροντος, προτιμά να παίζει μόνο του
Εύρος ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων
- απουσία παιχνιδιού που απαιτούν φαντασία
- παιχνίδι με συγκεκριμένα αντικείμενα καθώς οτιδήποτε καινούριο του δημιουργεί σύγχυση
- στερεοτυπικές και επαναλαμβανόμενες κινητικές συμπεριφορές
Γλώσσα, επικοινωνία και συμβολικό παιχνίδι
- η ομιλία χαρακτηρίζεται από έλλειψη ρυθμού
- παράξενη τονικότητα ή μονοτονία
- αντιμετωπίζουν αδυναμία προσαρμογής της έντασης της φωνής ανάλογα με τις συνθήκες
- συχνή επανάληψη λέξεων/φράσεων, ηχολαλία
- απουσία ή περιορισμένη βλεμματική επαφή
Τα άτομα με Σύνδρομο Asperger, δηλαδή ήπια διαταραχή του αυτιστικού φάσματος, δεν παρουσιάζουν τέτοιου είδους επικοινωνιακές δυσκολίες. Αντί να απομονώνονται κοινωνικά, τα άτομα με Asperger είναι συχνά ιδιαίτερα φιλικά και προσιτά, επιζητώντας μάλιστα την επικοινωνία και την επαφή με άλλα άτομα. Τα εμπόδια που προκύπτουν στην περίπτωση αυτή εντοπίζονται κυρίως στη δυσκολία του ατόμου να διαχειριστεί την επικοινωνία. Συχνά το άτομο χρησιμοποιεί τη γλώσσα με έναν δικό του ιδιαίτερο τρόπο ή μοιάζει να είναι κοινωνικά αδέξιο, έχουν ανεπτυγμένο λεξιλόγιο, δύσκολα όμως κατανοούν τα λογοπαίγνια, τις μεταφορές και τα αστεία. Επίσης, τα παιδιά αυτά φέρονται να έχουν καλή γνωστική ανάπτυξη και έχουν συνήθως μέσο ή πάνω από το μέσο δείκτη νοημοσύνης.
Η διεπιστημονική προσέγγιση, για την λεπτομερή αξιολόγηση και για το σχεδιασμό εξατομικευμένου θεραπευτικού προγράμματος, κρίνεται απαραίτητη καθώς η κάθε θεραπευτική ειδικότητα επιδρά σε κάθε τομέα εξειδικευμένα όπως ο/η Λογοπεδικός ασχολείται με τη βελτίωση των δεξιοτήτων επικοινωνίας συμπεριλαμβανομένου του λόγου, ο/η Ψυχολόγος συμμετέχει στη διεπιστημονική ομάδα για τη διάγνωση, στην κατάρτιση του ατομικού εκπαιδευτικού προγράμματος του παιδιού, αναλαμβάνει την συμβουλευτική της οικογένειας ενώ ο/η Εργοθεραπευτής/τρια επικεντρώνεται στην εκπαίδευση για την ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης που βοηθούν στην καθημερινή ζωή, όπως ντύσιμο, φαγητό, τουαλέτα. Απασχολείται επίσης με την ανάπτυξη δεξιοτήτων λεπτής/αδρής κινητικότητας, στον συγχρονισμό των κινήσεων και με τις αισθητηριακή διαταραχές που μπορεί να συναντώνται στα άτομα με ΔΑΦ.
